Slimme schuttersvis geeft slachtoffer met speciale techniek de volle laag
Het schuttersvisje kon al prat gaan op bijzondere kwaliteiten. Het diertje dat voorkomt in de wateren rond Indonesië, schiet zijn prooien met een gerichte spuit water van hun blad of tak. De slachtoffers – insecten, spinnen en zelfs kleine 
hagedissen – tuimelen in het water waar ze meteen door de schutter worden opgepikt.
Die schoten moeten raak zijn; zo vaak krijgt de schuttersvis niet iets lekkers in het vizier. Het 20 centimeter grote visje blijft met zijn ogen onder water en krijgt daardoor een vertekend beeld van de wereld erboven. Maar ook al heeft hij geen weet van de brekingswetten van Snellius, de schuttersvis mist zelden.
Dat is nog niet alles, schrijven Duitse biologen vandaag in het vakblad Current Biology. De vis (Toxotes jaculatrix) spettert zijn prooi niet gewoon nat, op de een of andere manier speelt hij het klaar om het water zo uit te spugen dat het als één dikke druppel zijn doel raakt. En dat is meer dan een kunstje dat door de natuur bij de schuttersvis is ingebakken, aldus de biologen. Elke afstand vereist zijn eigen spuwtechniek en de schuttersvis beheerst ze allemaal. Of het vliegje nu op 20 centimeter zit of op 60.
Daar kwamen ze achter toen ze de waterschoten met een hogesnelheidscamera vastlegden. Het straaltje dat de vis wegspuit, blijkt zich niet volgens een vast tijdschema op te rollen. De schuttersvis knijpt zo met zijn bek dat de druppeltjes zich op het juiste moment groeperen en de prooien de volle laag krijgen, ongeacht de afstand.
“Water is voor schuttersvissen een gereedschap”, schrijven de biologen. “Het is een wapen dat ze aan de omstandigheden kunnen aanpassen.” Die flexibiliteit kennen de onderzoekers alleen maar van de mens die ooit leerde stenen en speren te gooien naar zijn prooien. Hard en toch precies. “Die vaardigheid vereiste grotere hersenen die vervolgens ook voor andere taken konden worden ingezet. Wellicht geldt zoiets ook voor de schuttersvis.”
Want dat het een slim visje is, lijdt geen twijfel. Er schuilt een wiskundig genie in. Nadat het schuttersvisje doeltreffend heeft geschoten, is het in een fractie van een seconde bij zijn buit. Dat moet ook wel, anders gaat een ander ermee vandoor. Kennelijk heeft het visje berekend, uit vuurhoek en brekingsindex, waar zijn prooi in het water zal vallen.
Bron: Trouw, redactie wetenschap, 05/09/2014