Algen in het aquarium, het is om moedeloos van te worden. Menig aquariumliefhebber zit met de handen in het haar. Zelfs na het compleet opnieuw opstarten van het aquarium zijn de algen binnen de kortste keren weer terug. Je zou niet de eerste aquariaan zijn die uit pure frustratie stopt met de hobby.
Toch zijn veel algenproblemen eenvoudig te voorkomen met de juiste kennis. Daarom ga ik in dit artikel stap voor stap laten zien hoe je algen kunt voorkomen. Want voorkomen is altijd nog beter dan genezen. Deze stappen laten je zien hoe je het aquarium in balans krijgt, zodat algen geen kans krijgen. Want algen voorkomen is relatief makkelijk, maar een algenexplosie beteugelen vraagt het nodige doorzettingsvermogen.
Ontdek de eenvoudige stappen, waarmee je algen in je aquarium voorkomt.
Waarom ontstaan algen in het aquarium?
Bedenk wel dat algen erbij horen. Je zult ze in elke onderwaterwereld tegenkomen. En dat is ook helemaal niet erg. Zolang de algen in je aquarium niet de overhand nemen, is er niets aan de hand.
Algen en aquariumplanten zijn eigenlijk concurrenten van elkaar. Ze leven van dezelfde voedingsstoffen. Bij een gebrek aan planten zullen de algen de taken van de planten overnemen. Ze nemen voedingsstoffen op en produceren zuurstof.
Als aquariaan vinden we algen lelijk. Eigenlijk zouden we dankbaar moeten zijn, want algen laten duidelijk zien dat er iets mis is in ons aquarium. De meeste algen ontstaan door tekorten. Heb je last van algen, dan is er een onbalans in je bak. De hoogste tijd om te kijken waar deze onbalans vandaan komt.
Aquariumplanten vs. algen
Aquariumplanten hebben voedingsstoffen nodig om te kunnen groeien. Ontbreken deze stoffen, dan hebben ze honger en zullen ze wegkwijnen. Slecht groeiende aquariumplanten kunnen niet concurreren met algen, die met minder voedsel kunnen leven. Algen krijgen dan al snel de overhand in je bak. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat je aquariumplanten goed kunnen groeien. Hiervoor hebben ze in de basis drie dingen nodig, samen noemen we ze ‘de groeidriehoek’:
- Licht
- CO2
- Plantenvoeding
Zodra het licht aangaat, heeft een plant CO2 nodig om energie te maken. Koolstof is onmisbaar voor planten om te groeien, dit haalt hij uit CO2. Een goed groeiende plant heeft een hoge behoefte aan voedingsstoffen. Je voorziet je aquariumplanten van de juiste voeding met een complete aquariumbemesting, zoals GroeiPower. Hierin zitten alle benodigde sporenelementen, zoals ijzer. Maar ook de broodnodige NPK: Nitraat, Fosfaat en Kalium. Verderop in dit artikel ga ik hier dieper op in.
Algen voorkomen met goed onderhoud
Een prachtig aquarium ontstaat niet vanzelf. Ook als je bak goed in evenwicht is, heeft het jouw hulp nodig. Regelmatig onderhoud helpt de waterkwaliteit goed te houden, daar blijven je planten en vissen gezond bij. Goed onderhoud kan veel werk zijn. Het filter zal veel vuil voor je uit het water halen, maar daarmee is je aquarium nog niet schoon.
Regelmatig het water verversen, waterwaarden controleren en het glas schoonmaken horen er allemaal bij. Net als het snoeien van de planten, want als die lekker groeien hebben ze ook onderhoud nodig. Weet je hoe je het aquarium goed kunt onderhouden? Welke taak wanneer uitgevoerd moet worden? Je leest er alles over in de blog: “Aquarium onderhouden, wanneer doe je wat?”
Zit je bak al vol met algen? Ik heb het tot nu toe vooral gehad over het voorkomen van algen in je aquarium, maar het kan natuurlijk ook zijn dat je al tegen een groene bak aan zit te kijken. Algenbestrijding kan op verschillende manieren. Om effectief algen te lijf te gaan is het belangrijk om te weten met welke algen je te maken hebt.
Wil je tips en trucs voor het succesvol bestrijden en verwijderen van algen? Lees dan de blog: “Algen in je aquarium, hoe kom je er vanaf”
Geef algen geen kans in je aquarium
Het mooiste is natuurlijk als algen geen kans krijgen in je aquarium. Maar hoe doe je dat? Het antwoord hierop is simpel: met goed groeiende planten. Dus geef je aquariumplanten alles wat ze nodig hebben om gezond en prachtig te groeien. Weet jij welke eisen aquariumplanten stellen, wat ze nodig hebben om weelderig te groeien?
In de basis zijn deze drie factoren onmisbaar voor goed groeiende aquariumplanten:
Licht
Elke plant heeft licht nodig om te kunnen bestaan. Zonder licht geen assimilatie, dit is de groeiademhaling van een plant. Met behulp van licht kunnen de bladeren van een plant koolstofdioxide en water omzetten naar glucose en zuurstof. In de nacht, wanneer het licht ontbreekt, gebeurt het omgekeerde.
Veel beginnende aquariumliefhebbers zullen als eerste het licht opvoeren als de planten niet goed willen groeien. Dit is vaak niet de oplossing. Het licht boven het aquarium werkt als een gaspedaal in een auto. Meer licht = meer gas, dus een hoger verbruik. De planten hebben bij meer licht, meer plantenvoeding nodig. Maar zo’n 90% van de algenproblemen ontstaan juist door tekorten.
Aquariumplanten stellen verschillende eisen aan de hoeveelheid licht
Weinig licht:
- Mossen
- Varens
- Anubia’s
- Crypto’s
Gemiddeld licht:
- Rode planten, zoals Althernanthera
Veel licht:
- Hygrophila Pannatifida
Advies nodig bij het inrichten van jou aquarium en/of opzoek naar nieuwe aquariumplanten? Kijk dan eens op de site van onze sponsor DHA-Aquarium zij hebben prachtige aquariumplanten voor leuke prijzen.
Zoals je ziet hebben groene planten minder licht nodig dan bijvoorbeeld rode planten. Maar de verlichting in je aquarium beïnvloed op verschillende manieren de plantengroei. Kijk daarom of je verlichting op alle vlakken goed is afgesteld. Hiermee bedoel ik de:
- Lichtsterkte
- Belichtingsduur
- Kleurtemperatuur
Heb je LED, dan kun je het beste een lichtsterkte tussen de 7.500 en 10.000 lumen per m² aanhouden. TL buizen geven een optimale verlichting voor je aquarium tussen de 10.000 en 15.000 lumen.
Planten hebben een dag en nacht ritme. Daarom is de belichtingsduur van belang. Ze houden van minstens 8 uur licht, maar houd 12 uur aan als maximum. Planten, zoals de Limnophila en de Hygrophila, trekken hun bladeren omhoog als ze vinden dat ze voldoende licht hebben ontvangen.
De kleurtemperatuur is ook van belang voor goed groeiende planten. De kleurtemperatuur wordt aangegeven in Kelvin en is mede bepalend voor de groei van je planten.
- 3.500 Kelvin is warm en bevat veel rood
- 7.500 Kelvin is koel licht en bevat veel blauw
- De optimale kleurtemperatuur zit rond de 6.200 Kelvin
Heb je verlichting boven je aquarium met een kleurtemperatuur boven de 7.500 Kelvin? Je planten blijven wel leven, maar er is te weinig rood licht om goed te kunnen groeien. Juist dit rode licht, 680 en 690 nanometer, is nodig om energie aan te maken. In combinatie met koolstof, welke de plant ontleed uit CO2 .
Blauw licht, tussen de 470 en 480 nanometer, is juist goed voor een korte en gedrongen groei. Een teveel aan rood zorgt voor een slanke, iele groei. Groen, geel en oranje zijn wel nodig, maar slechts in een klein percentage.
Uiteraard is de juiste plant keuze ook essentieel. Maar al deze planten hebben wel iets gemeen, ze willen CO2. Meer of minder, maar ze kunnen niet zonder.
CO2
CO2 is een wondermiddel in je aquarium. Het toevoegen van CO2 laat snelgroeiende stengelplanten weelderig groeien en zelf de niet veeleisende, groene planten versnellen hun groei. De gezondheid van je planten zal aanzienlijk verbeteren wanneer je kooldioxide toevoegt. CO2 is namelijk een element waar normaal gesproken een tekort aan is in een aquarium zonder CO2 doseersysteem.
Wil je geen extra CO2 toevoegen? Dat kan. Maar je beperkt jezelf wel in de keus aan aquariumplanten. Zonder CO2 zul je moeten spelen met je verlichting. Stel de verlichting minder sterk in en belicht maximaal 8 tot 9 uur per dag. Houd de waterkwaliteit goed in de gaten en zorg voor zacht water, want kalk bind CO2.
Toch CO2 toevoegen? Dit kan low budget door met Bio-CO2 je aquariumplanten te bemesten. Wil je het meteen goed aanpakken, ga dan voor een compleet gasfles systeem. Dit is een stuk efficiënter en de fles is hervulbaar.
Waarom CO2 onmisbaar is in het aquarium lees hier de blog: https://www.dha-aquarium.nl/a-46471550/blog/wat-bijna-niemand-weet-over-co2-in-het-aquarium/#description
Aquariumbemesting
Aquariumbemesting is de derde factor die onmisbaar is voor goed groeiende planten in je aquarium. Zonder goede, vloeibare meststoffen missen je planten belangrijke voedingsstoffen. Veel aquariumliefhebbers vinden het lastig om alle voedingsstoffen in de juiste hoeveelheden toe te voegen.
Gelukkig hebben we daarvoor de oplossing gevonden. Een aquariumplanten voeding, die alle voedingsstoffen bevalt in de juiste samenstelling. Het bevat zelfs ijzer, dat door deze unieke samenstelling goed opneembaar is. Niet alleen ijzer is belangrijk voor de groenkleuring van de bladeren. Ook bij een gebrek aan nitraat zullen de bladeren geel worden.
Alle componenten die aquariumplanten nodig hebben, zitten in GroeiPower alles in een bemester. Deze vloeibare meststof zit in een handige doseerfles. Je voegt eenvoudig een bepaalde hoeveelheid toe aan je aquarium, per week of zelfs per dag.
Je kunt ook kiezen om aan de hand van poeders je eigen bemesting samen te stellen.
In deze blog kun je alles lezen over bemesting systemen en wat jou mogelijkheden zijn. https://www.dha-aquarium.nl/a-46909082/blog/aquariumbemesting-systemen/#description
Macro-bemesting NPK:
NPK staat voor de elementen stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K). Deze elementen zijn essentieel voor aquariumplanten. Ze gebruiken hier veel van, waardoor al snel tekorten ontstaan. Jammer genoeg zijn er maar weinig aquariumliefhebbers met bemesting bezig. Dit kan komen doordat het lastig te meten is en de dosering daardoor verkeerd wordt gegeven. Er wordt geen resultaat gezien en de oplossing voor het probleem wordt ergens anders gezocht. Terwijl de juiste dosering hier alle problemen had opgelost.
Stikstof en fosfaat worden door planten opgenomen. Deze stoffen worden in het aquarium aangemaakt door de activiteit van micro-organismen die visuitwerpselen, dode plantendelen en visvoer afbreken. Maar deze bronnen zijn vaak onvoldoende, vooral in aquaria met veel planten.
De planten hebben meer nodig dan ze krijgen. Het meest cruciale macro-element, kalium, maakt zelfs geen deel uit van het afvalmateriaal in een aquarium. Is er een tekort aan deze elementen in combinatie met magnesium? Dan kun je wel ijzer doseren, maar de plant kan dit niet opnemen. Daarom is een goed samengestelde aquariumplanten voeding, in de juiste verhouding, onmisbaar.
Iedereen die te maken heeft met de bemesting van aquariumplanten moet zich goed bewust zijn van deze drie factoren. Ze vormen de basis voor een uitgebalanceerd systeem en mooie plantengroei.
Hulp bij het bestrijden van algen
Algeneters kunnen een geweldige hulp zijn in het bestrijden van algen. Algeneters inzetten bij een algenexplosie heeft geen nut, zoveel krijgen ze niet opgegeten. Ze zijn wel een geweldige hulp in het voorkomen van algen. Er zijn diverse leuke algeneters die zeker niet misstaan in je aquarium.
De keus uit vissen, slakken en garnalen is enorm.
Denk er wel aan om de algeneters bij te voeren als de algen op raken. Geef ze algentabletten of stukjes komkommer, om te voorkomen dat ze aan je planten beginnen te knabbelen.
Algeneters toevoegen aan een pas opgestart aquarium heeft dus zeker voordelen. Zolang de balans nog niet stabiel is kunnen algen makkelijk de overhand nemen. Algeneters toevoegen zodra de waterwaarden dit toelaten is daarom een aanrader.
In een net ingericht aquarium zijn de waterwaarden nog erg onstabiel. Het duurt ongeveer 90 dagen, voordat er een evenwicht ontstaat. In deze blog help ik je stap voor stap door deze fase heen: “Hoe je in 90 dagen een succes maakt van jouw aquarium” https://www.dha-aquarium.nl/a-48928306/blog/hoe-je-in-90-dagen-een-succes-maakt-van-jouw-aquarium/#description
Algeneters voor je aquarium
Algen zien we liever niet in het aquarium, maar toch horen ze bij het biologisch systeem. Vooral tijdens het indraaien van het aquarium ontstaan vaak algen. Het verse ecosysteem is nog bezig een evenwicht te vinden.
Er zijn diverse aquariumbewoners die heel blij worden van een lekker maaltje algen. Zet deze diertjes gerust in. Het voordeel van algenetende aquariumbewoners is groot. Ze houden het aquarium schoon, vrij van algen en leveren zo een belangrijke bijdrage aan het biologisch evenwicht.
Veel effectieve algeneters zijn ongewervelde dieren, zoals slakken en garnalen. Ze helpen je niet alleen van de algen af. Ze eten ook voedselresten, dode plantendelen en soms zelfs dode dieren. Daarom mogen ongewervelde, algenetende dieren eigenlijk niet ontbreken in een beplant aquarium of aquascape.
Algenetende slakken
Heb je last van een groene of bruine algenfilm in je aquarium? Dit worden ook wel diatomeeën, spotalgen of stofalgen genoemd. Slakken van het geslacht Clithon (zonneslak) of Neritina en Vittina (Nerites) helpen je effectief dit soort algen te bestrijden. Eén slak per 10 liter water is prima.
Met hun raspende tong zullen de slakken alle oppervlakken van het aquarium ontdoen van deze algenfilm. Het glas en alle decoratie zal vakkundig worden ontdaan van algen.
Deze slakken leggen soms kleine witte eiercocons. Hier komen hele kleine planktonlarven uit. In een zoetwater aquarium zullen ze zich niet ontwikkelen tot slakken, daarvoor hebben ze brak- of zoutwater nodig. Deze eiercocons zitten stevig vast aan het substraat en laten zich moeilijk verwijderen, maar als je geduldig wacht zullen ze vanzelf verdwijnen.
Clithon slakken zijn iets kleiner dan Nerites, maar daardoor niet minder effectief. Pas op voor verhoogde CO2 concentraties in je bak, daar kunnen deze kleine slakjes niet goed tegen. De grotere Nerites zijn wat dat betreft wat robuuster. Probleem met deze soort is wel, dat ze de neiging hebben om een beetje onder het substraat te gaan. Daardoor kunnen nieuw aangeplante bodembedekkers ontworteld worden.
Pas op: Deze slakken kunnen niet tegen behandelingen met anti algen middelen, zoals AlgExit.
Ben je op zoek naar slakken die zich wel voort kunnen planten in een zoetwater aquarium? Dan is de kleurrijkere ramshorn slak iets voor jou. De Helisoma of Planorbella slakken helpen je het aquarium schoon te houden. Misschien zijn ze iets minder effectief dan de eerder genoemde soorten, maar ze zijn sterk en decoratief. Een leuke toevoeging in je aquarium.
Algenetende garnalen
Garnalen zijn ijverige types. Heb je last van draadalgen en staghornalgen? Dan is de Amano garnaal je grootste vriend. Deze garnalen maken er hun levenswerk van om alle oppervlakken van je aquarium schoon te maken. En dat zie je terug op je decoratie, de algenfilm zal flink verminderen.
De garnalen zijn echter zo actief, dat dit invloed kan hebben op je substraatvorm. Heb je bijvoorbeeld een aquascape met een onbeplante zone met zand? De garnalen kunnen de helling langzaam afvlakken met hun bezigheden. Je kunt dit voorkomen door plexiglas in de helling te verwerken, zodat het substraat beter op zijn plek blijft liggen. Bekleed de bovenste rand van het plexiglas met het decoratiemateriaal, dan valt het niet op als er een strip boven komt.
Je hoeft niet bang te zijn dat je bak binnen korte tijd vol zit met garnalen. De larven hebben brak water nodig om te groeien. Amano garnalen kunnen best oud worden en het vrouwtje wordt net geen 6 centimeter. Deze sociale dieren leven in groepen, zet er daarom minimaal zes of meer in je aquarium. Omdat ze ook graag zwemmen is een aquarium van minimaal 60 centimeter met 54 liter water aan te raden. Eén Amano garnaal per 10 liter water is netjes.
Heb je veel last van algen, dan kun je tijdelijk een grotere groep Amano garnalen houden.
Andere leuke algeneters zijn dwerggarnalen, zoals de Neocaridina davidi. Deze garnaaltjes zijn ook geschikt voor kleine nano aquaria. Ze voelen zich prima thuis in zoetwater aquaria en zullen zich hier ook voortplanten. Deze diertjes houden niet zozeer van lange draadalgen, maar grazen op planten, substraat en decoratie, waar ze vlijtig alles schoon poetsen. Houd ze in groepen van zeker 10 stuks of meer. Dan komen deze fraai gekleurde dwerggarnalen het beste tot hun recht.
Aquarium zonder algen
Hoe fijn zou het zijn om nooit meer last te hebben van algen in je aquarium. Een grote schoonmaakploeg, bestaande uit slakken en garnalen helpen je al een heel eind op weg. Zorg jij voor een mooie evenwichtige belichting, CO2 toevoer en bemesting? Dan zullen je planten goed groeien, waardoor een stabiel biologisch evenwicht weer een stap dichterbij komt.
Heb je last van algen of loop je tegen andere problemen aan in je aquarium? Neem gerust contact op, ik help je graag aan een algenvrij aquarium, waar je volop van kunt genieten.